Drukuj

Skansen w Ułan Ude Osiem kilometrów na północ od stolicy Buriacji - Ułan Ude, znajduje się Muzeum Etnograficzne Kultury i Życia Narodów Zabajkala. Skansen ten powstał w 1973 roku w trosce o zachowanie dla przyszłych pokoleń pomników drewnianej architektury narodowej, oraz przedmiotów użytku codziennego ludności autochtonicznej i napływowej okolic Zabajkala.

Składa się na niego siedem kompleksów zabudowań, rozmieszczonych na rozległym terenie, według porządku chronologicznego:

1. archeologiczny
2. ewenkijski
3. buriacki przedbajkalski
4. buriacki zabajkalski
5. rosyjski starodawny
6. staroobrzędowy
7. miejski

Kompleks archeologiczny.
Przeszłość Zabajkala ma bogatą historię, zobrazowaną różnorodnością eksponatów archeologicznych. Możemy obejrzeć tu przedmioty związane z życiem człowieka pierwotnego, z epoki brązu, żelaza, okresu tiurkskiego. Są tu rekonstrukcje miejsc postoju jaskiniowców, kawałki skał z rysunkami (także kolorowymi), mogilniki, narzędzia codziennego użytku.

Kompleks ewenkijski.
Miejsce postoju Ewenków stanowi kilka czumów (szałasów) oraz dwie wiaty na siano z dwuspadowymi dachami z kory. Czum był miejscem zamieszkania dla Ewenków zarówno w zimę jak i w lato. Czum letni był budowany z kory brzozowej, zaś zimowy u biednego Ewenka z kory modrzewia. Bardziej zamożni Ewenkowie pokrywali zimowy szałas skórami zwierząt.
Wewnątrz panował tradycyjny rozkład wyposażenia: na środku palenisko, za nim na przeciwko wejścia - honorowe miejsce dla gości; po prawej i lewej stronie były prycze, na których zasiadał pan domu wraz z rodziną.
Zagroda Szamana, nieco oddalona od pozostałych prezentowała się nader okazale. Składał się na nią czum pokryty korą oraz otaczające go dwa rzędy rzeźbionych pali stanowiących ogrodzenie oraz spełniających funkcje religijno - rytualne (symbole świata ziemskiego i duchowego: darpe i onan). Wewnątrz szłasu zadziwia mnogość rytualnych akcesoriów: woreczki z ziołami i kolorowymi glinkami, naczynia, odzież.
Na terenie ewenkijskiej wioski znajduje się także pastwisko dla jeleni oraz zagroda dla jelonków.
W oddzielnej wiacie możemy zobaczyć narzędzia służące Ewenkom do polowania i wędkarstwa.

Kompleks buriacki przedbajkalski.
Składają się na niego drewniane ośmiościenne jurty pokryte korą. We wnętrzu przedstawione jest wyposażenie letniego szałasu irkuckich Buriatów z XIXw. Podobnie jak w jurcie wojłokowej, jest tu chojmor niewielki ołtarzyk na przeciwko wejścia za paleniskiem. Część kuchenna znajduje się na prawo od wejścia, są tu drewniane półki z naczynimi.
Siedziba zamożnego Buriata, hodowcy bydła, składa się z dwóch jurt zimowych oraz letniej - dla gości, kuchni puuparin, stodół i obór.
Zagroda mniej zamożnego Buriata, proporcjonalnie mniejsza, to dom mieszkalny, stajnia, stodoła. obora. Na podwórzu znajduje się letnia czterościenna jurta dla gości.
Budynki mają wyposażone wnętrza, można je zwiedzać.

Kompleks buriacki zabajkalski.
Składa się z zimowej siedziby i letniej jurty zamożnego Buriata. Siedziba ta, zbudowana w 1912r., została przewieziona ze wsi Abidżył. Za domem znajduje się budynek gospodarczy do przechowywania żywności i narzędzi rolniczych, oraz pastwisko dla bydła. Czterościenna jurta, zbudowana w 1894r., również została przewieziona ze wsi Abidżył. Obok jurty znajdują się sanie, wozy, jarzma dla byków.
W kompleksie zabajkalskim znajdują się również dwie wojłokowe jurty. Pierwsza, będąca domem biednego Buriata - koczownika, przywieziona ze wsi Bułdan, kryta jest ręcznie robionym filcem. Druga, zdecydowanie większa, nalężąca do zamożniejszego koczownika wykonana jest z wełnianej derki.
Dugan "deważyn", kwadratowy budynek kryty drewnianym czterospadowym dachem z wygiętymi do góry narożami, został przywieziony z terenu byłego gusinoozierskowo dacana. Przed wejściem znajduje się ganek z daszkiem, bogato zdobiony rzeźbieniami. Wewnątrz jest wystawa buriackiej sztuki religijnej.

Kompleks rosyjski starodawny.
Obejrzymy tu zagrodę kozakiego atamana oraz dom biednego rolnika. Siedziba atamana to dom, stajnie, obory, stodoły i inne.
Niedaleko od tych zabudowań znajduje się nowo restaurowana stodoła, w której stworzono wystawę stałą "Katorga i zsyłka do Zabajkala".

Kompleks staroobrzędowy.
Wygląda on jak jednostronnie zabudowana wiejska uliczka. Są tu domy chłopów o różnym stopniu zamożności: gospodarstwo bogatego chłopa, chałupa biedaka, w pewnej odległości - kaplica.
Gospodarstwo bogatego chłopa, przywiezione ze wsi Nadziejno, jest kompletnie wyposażone.

Kompleks miejski.
Zadaniem tej części ekspozycji jest ukazanie życia codziennego i kultury mieszkańców XIX-wiecznego Wierchnieudińska (dawna nazwa Ułan Ude). Za wsi Nikolskoje przywieziono tu drewnianą cerkiew z początku XX wieku. Zobaczymy tu również kilka mieszczańskich drewnianych domów, z bardzo bogatą drewnianą rzeźbą okiennych futryn, okiennic, krużganków, z dachami zwieńczonymi ażurowymi rzeźbieniami.

 

Uwagi praktyczne
Dojazd do muzeum z centrum Ułan Ude (Plac Sowietów) autobusami 35 i 8. Autobus wyjeżdża z miasta. Jadąc ósemką po upływie ok. 20 minut wysiadamy na przystanku "Dom Otdycha" i skręcamy w lewo. Idziemy wąską asfaltową drogą mając po lewej stronie las, po prawej zagrody. Po około 1 km jesteśmy na miejscu. Widzimy parking, przystanek autobusowy (dojeżdża tu autobus nr. 35) i bramę do muzeum.
Muzeum czynne codziennie w godzinach 10-17.

Okolice Ułan Ude
Brama
Letni czum
Zagroda szamana
Ośmiościenna jurta
Buriacka jurta
Wnętrze jurty
Świątynia z zabajkala
Wojłokowa jurta
Wnętrze jurty z Zabajkala
Wnętrze czterościennej jurty
Zagroda kozackiego atamana
Kompleks staroobrzędowy
Narzędzia pracy
Kompleks staroobrzędowy
Kompleks staroobrzędowy
Kompleks miejski
Dom z Wierchnieudińska
Kompleks miejski