Czyli być w świecie nie wyjeżdżając z Warszawy
Albumy
Wydawnictwo National Geographic staje się coraz bardziej obecne na polskim rynku księgarskim. Album “Świat w obiektywie National Geographic” zawiera ponad 230 zdjęć autorstwa 110 wybitnych fotografów z całego świata. “Świat...” został przetłumaczony jednocześnie na dwadzieścia języków. Na 500 stronach można zobaczyć wspaniałe fotografie ze wszystkich kontynentów, krajobrazy, zwierzęta, ludzi i ich pracę, kulturę i tradycję – portret ubiegłego wieku.
Książki
Andrzej Stasiuk wreszcie wydał książkę ze swoją prozą podróżniczą, wcześniej publikowaną m. in. w “Rzeczpospolitej”, “Gazecie Wyborczej” i “Tygodniku Powszechnym”. Pięknie wydana książka urzeka już na początku pomarańczowym kolorem okładki. “Jadąc do Babadag” (Wydawnictwo Czarne) to zbiór opowieści pisarza z podróży przez kraje Europy Środkowo-Wschodniej: Polskę, Słowację, Węgry, Rumunię, Słowenię, Albanię i Mołdawię. Nie przez metropolie typu: Budapeszt czy Bukareszt, lecz przez mieściny i wsie zapomniane przez świat, jak na przykład tytułowe Babadag. Stasiuk uwielbia te miejsca, fascynuje się ich mieszkańcami, bez problemu wchodzi w ten świat. Jest kontestatorem współczesnego sposobu podróżowania, outsiderem dzisiejszej turystyki.
W środku znajdziemy wiele zdań-perełek, np.: “Chciałbym być pochowany w tych wszystkich miejscach, gdzie byłem i jeszcze będę”.
Ten, kto zna “Opowieści galicyjskie” czy “Zimę” z pewnością sięgnie po nową książkę Stasiuka. Ci, dla których “Jadąc do Babadag” jest pierwszym spotkaniem z pisarzem, będą zadowoleni. A dla podróżników lektura obowiązkowa.
* * *
National Geographic jest wydawcą najnowszej książki Olgierda Budrewicza “Druga strona Księżyca. Przygody na wyspach Pacyfiku”. Tym razem autor, znany dziennikarz, pisarz i podróżnik wędruje po wyspach i atolach Pacyfiku. Budrewicz odwiedził m. in. Wyspy Salomona, Papuę-Nową Gwineę, Guam, archipelag Palau, Kiribati, powrócił do odwiedzonych wcześniej krajów: Fidżi, Tonga i Samoa. Koniecznie!
* * *
Niezmiernie ciekawym pomysłem wykazało się Wydawnictwo Dolnośląskie. Jego nakładem ukazały się dwie książki dotyczące słynnej wyprawy na Nanga Parbat (8125 m n.p.m.) z 1970 roku: “Śmierć na Nanga Parbat. Uczestnicy wyprawy przerywają milczenie” Maksa von Kienlina oraz “Naga Góra. Nanga Parbat – brat, śmierć i samotność” Reinholda Messnera. Dlaczego słynnej? W kontrowersyjnych okolicznościach zginął bowiem brat Reinholda – Günther.
Dwie książki dwóch uczestników tamtej wyprawy. Poznajemy dwie wersje wydarzeń z 1970 roku. Konflikt między himalaistami jest spotęgowany faktem, że żona von Kienlina zdradziła go i odeszła do Messnera. Te dwie książki to także dwa spojrzenia na wspinaczkę w górach wysokich.
Filmy
“Czekając na Joe” to paradokument nakręcony na podstawie bestsellerowej książki “Dotknięcie pustki” autorstwa Joe Simpsona. Jest to niewątpliwie film dużo lepszy niż choćby “K2”, o “Na krawędzi” nie wspominając. Dzięki konstrukcji filmu wiemy, jak skończy się wspinaczka w peruwiańskich Andach w połowie lat osiemdziesiątych ubiegłego stulecia. Zakończenie znają także czytelnicy książki. Film robi ogromne wrażenie, jednak po obejrzeniu zwiastunu spodziewałem się czegoś jeszcze lepszego. Ale czy można wejść wyżej niż na Everest? Tylko ten zegarek firmy Casio, który pojawia się w pewnym momencie na ekranie (pewnie firma sponsorowała film). Mam ten model, ale pojawił się on na rynku dopiero w latach dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku. .
Wystawy
Pierwszą obowiązkową pozycją wśród wystaw jest World Press Foto 2004, którą można oglądać w Pałacu Kultury i Nauki do 11 lipca 2004 r. Ten najpopularniejszy doroczny przegląd światowej fotografii prasowej koncentruje się na problemach współczesności i niebezpieczeństwie pracy reporterów. W tym roku głównym tematem jest wojna w Iraku, więc nic dziwnego, że pierwszą nagrodę otrzymało zdjęcie zrobione w obozie dla więźniów wojennych niedaleko Nadżafu. Nagrody w dziesięciu kategoriach otrzymało 62 fotografów. Niestety, nie ma w tym gronie Polaków.
* * *
Także do 11 lipca 2004 r. można oglądać w Zachęcie dorobek twórczości jednego z najwybitniejszych polskich fotografów okresu powojennego – Eustachego Kossakowskiego. Oprócz zdjęć z Polski z drugiej połowy lat pięćdziesiątych i lat sześćdziesiątych ilustrujących życie codzienne, pejzaż dużych miast i prowincji, portrety intelektualistów i bohemy artystycznej tego czasu, możemy dzięki fotografiom Kossakowskiego przenieść się do stolicy Francji, gdzie artysta spędził drugą część swojego życia. Seria fotografii “6 metrów przed Paryżem” to reportaż na temat tego miasta widzianego z nietypowej perspektywy, “Światła Chartres” są niezwykłym portretem katedry, a cykl zdjęć “Apostołowie” ukazuje wnętrze bazyliki Świętego Piotra w Rzymie.
* * *
Kolejne wystawy przybliżające nam odległe zakątki świata jak zwykle zorganizowało Muzeum Azji i Pacyfiku. Szczególnie polecamy wystawę fotografii Sławomira Redo “Z serca Azji”. Zdjęcia będące plonem trzyletniego pobytu autora w Azji Centralnej pokazują piękno i różnorodność krajobrazów, a także ludzi zamieszkujących rozległe stepy. Ubrani w odwieczne stroje i zajęci swą codzienną pracą są dowodem nadal żywej tradycji w szybko zmieniającym się świecie. Fotografie Sławomira Redo można oglądać do końca sierpnia br. w Galerii Sztuki Orientalnej Dong-Nam (ul. Marszałkowska 45, godziny otwarcia: cały tydzień w godzinach 11.00-23.00, wstęp wolny).
Do 23 lipca 2004 roku w Galerii Nusantara (ul. Nowogrodzka 18a, godziny otwarcia: poniedziałek, środa, piątek w godzinach 13.00-19.00, wtorek, czwartek w godzinach 12.00-18.00) znajdziecie wystawę malarstwa Agnieszki Kozień “Radżasthan”. Autorka jest malarką i fotografikiem, absolwentką Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Inspiracją dla niej są przede wszystkim podróże, zwłaszcza do krajów Azji. W przypadku prezentowanej wystawy punktem wyjścia były wrażenia z indyjskich miast: Dżajpuru, Udajpuru i Bikaneru. Obrazy Agnieszki Kozień nie powstały pod wpływem chwilowej fascynacji, są przemyślanymi kompozycjami, łączącymi dojrzałą i zdyscyplinowaną formę z głębokim i intensywnym kolorem.
Unikatowa wystawa prezentowana jest w Galerii Azjatyckiej (ul. Freta 5, godziny otwarcia: wtorek, piątek, sobota, niedziela w godzinach 13.00-19.00, środa, czwartek w godzinach 11.00-17.00). “Obrazy malowane woskiem – batiki dzieci ze Słupska” prezentowane będą do końca sierpnia 2004 roku. Batik to bardzo trudna technika woskowa wywodząca się z Indonezji. Autorami wystawowych prac są dzieci i młodzież ze Słupskiej Pracowni Batiku tworzące pod opieką Marii Hasiec. Słupskie batiki wzbudziły zdumienie, podziw i zachwyt podczas indonezyjskich wystaw zorganizowanych przez Muzeum Azji i Pacyfiku.
Mamy już wakacje i wiele z was rozjedzie się po Polsce i świecie, więc może będziecie mieli okazję być w miastach, w których muzeum gościnnie prezentuje swoje zbiory. Do 31 października 2004 r. w Parku Etnograficznym Muzeum Budownictwa Ludowego w Olsztynku czynna jest wystawa “W stepach Mongolii – inne oblicza domostwa”, do 31 lipca 2004 r. Muzeum Ludowych Instrumentów Muzycznych w Szydłowcu prezentuje “Instrumenty muzyczne Indii, Chin i Indonezji”, zaś w Centralnym Muzeum Morskim w Gdańsku można do 30 grudnia 2004 r. zobaczyć obrazy z kolekcji “Współczesne malarstwo wietnamskie”.
Muzeum Azji i Pacyfiku słynie też z organizacji spotkań i wykładów z zakresu medycyny niekonwencjonalnej, religii i kultury Wschodu. Szczegóły imprez i program na kolejne miesiące można znaleźć na stronie internetowej Muzeum Azji i Pacyfiku: www.muzeumazji.pl.
Dodać należy ponadto, że bilety na wystawy kosztują pięć złotych, na imprezy (liczba miejsc ograniczona) – sześć złotych (normalne) i trzy złote (ulgowe), w czwartki – wstęp wolny.
* * *
Państwowe Muzeum Etnograficzne (ul. Kredytowa 1) tym razem przygotowało wystawę fotograficzno-etnograficzną “Kamienne posągi z Wyspy Wielkanocnej”. Na wystawie otwartej do końca sierpnia można będzie obejrzeć blisko sześćdziesiąt oryginalnych fotografii z Wyspy Wielkanocnej autorstwa znanego podróżnika i fotografika Jacka Herman-Iżyckiego. Wyspa Wielkanocna leżąca na Południowym Pacyfiku jest oddalona o tysiące kilometrów od najbliższego zamieszkałego lądu. Dlatego jej mieszkańcy nazwali swą wyspę “Te Pito o Te Henua”, czyli “pępek świata”. Szczyt możliwości twórczych mieszkańców wyspy, która była zaludniona od co najmniej IV wieku n.e., przypadł na okres X-XII stulecia. Z tego właśnie okresu pochodzi najwięcej kamiennych posągów moai, których tajemnica nie została do końca wyjaśniona. Posągi reprezentują sławnych wodzów i przodków, którym przysługiwała szczególna cześć i pamięć kolejnych pokoleń. Do naszych czasów zachowało się na Wyspie Wielkanocnej blisko tysiąc posągów (kilkanaście wywieziono do różnych muzeów na świecie), mniej lub bardziej zniszczonych. Największy ze znalezionych na wyspie posągów ma prawie 20 metrów długości, waży blisko 270 ton i ciągle spoczywa w miejscu, w którym go wykonano.
Wystawa “Rytualne Maski Czarnej Afryki” jest prezentacją bogatej, niezwykle interesującej kolekcji masek afrykańskich ze zbiorów muzeum. Maski są najbardziej efektowną i widowiskową ze wszystkich form sztuki afrykańskiej, personifikacją ducha, nadnaturalnego bytu, który czuwa nad życiem całego plemienia. Zgodnie z tradycyjnymi wierzeniami ludów afrykańskich maska jest nosicielem niezwykłej mocy magicznej i posiada wpływ nie tylko na noszącego ją tancerza, ale także na wszystkich, którzy ją oglądają. Maski pojawiają się w najważniejszych momentach życia mieszkańców Afryki. Towarzyszą obrzędom związanym z magią płodności, które mają zapewnić urodzaj, obfite zbiory lub udane polowanie, biorą udział w inicjacji chłopców, którzy po osiągnięciu dojrzałości płciowej wchodzą w dorosłe życie, uczestniczą w ceremoniach pogrzebowych, które mają dla Afrykanów szczególne znaczenie, bowiem zgodnie z ich wierzeniami duchy zmarłych przodków otaczają ludzi, w istotny sposób wpływając na ich życie i losy. Występują w licznych obrzędach tajnych stowarzyszeń, które stanowiły niegdyś potęgę polityczną i kształtowały życie społeczności, szczególnie w Afryce Zachodniej. Wystawę można oglądać do 30 lipca 2004 r.
Warto też czasem zajrzeć na stronę internetową Państwowego Muzeum Etnograficznego: www.pme.art.pl, aby poznać szczegóły imprez i plany wystawowe.